Mıknatıslı Eşyalar
Evinizde, içinde mıknatıs olduğunu bilmediğiniz pek çok eşya bulunur. Bazıları kredi kartındaki manyetik bant gibi açıkça görülür haldedir; bazıları da hoparlör, oyuncak ya da diğer eşyalardaki gibi eşyanın içine yerleştirilmiştir, görülmezler. Mıknatısların bazıları kalıcıdır, bazıları ise elektrik gücü ile aktif hale gelir. Mıknatıslar, çekme ve itme özellikleri ile motorlar, hoparlörler, kapı mandalı ya da veri depolama aygıtları için son derece yararlı araçlardır.
Evde Kullanılan Hoparlörler
Stereo müzik cihazının hoparlörlerinde mıknatıs bulunur. Hoparlör, metal bir çerçeve içinde sabit bir mıknatıs, kağıt bir diyafram ve diyaframın merkezinde bir tel bobinden oluşur. Bobinden elektrik akımı geçtiğinde bobin ve sabit mıknatıs arasındaki titremişim diyaframın titreşmesini sağlar. Bu titreşim de müziği üretir. Küçük kulaklıklardan büyük hoparlörlere kadar her tür hoparlörde bir mıknatıs bulunur.
Motorlu Ev Aletleri
Elektrikli süpürgenin elektrik motoru, manyetizma ile çalışır. Motorun içinde içinden elektrik geçtiğinde itme kuvveti oluşturan telden bobinler bulunur. Bu kuvvet motoru döndürür, elektrik süpürgesi kapatıldığında motor içindeki yayların manyetik özelliği kalmaz. Bobinler, buzdolabı kapağına yapıştırılan mıknatıslardan çok daha güçlü manyetik alana sahiptir.
Dolap Kapısı Mandalı
Çoğu ecza dolabı kapağında manyetik mandal bulunur. Manyetik bir mandal dolap kapağı ile dolabın metal parçası arasındaki sabit mıknatıstan ibarettir. Bu mıknatıs dolap kapağını kapalı tutmaya yetecek miktarda kuvvete sahiptir. Manyetik buzdolabı kapak kilidi 1950’lerin sonlarında bir güvenlik önlemi olarak mekanik kapı mandal mekanizmalarının yerini almıştır.
Bloklar, Trenler ve Diğer Oyuncaklar
Birleştirilerek bir şeyler inşa edilen oyuncakların çoğunun içinde mıknatıs bulunur. Ayrıca oyuncak tren setinde vagonları bağlayan mıknatısları da görebilirsiniz. Mıknatıslı satranç ve dama takımları her bir parçadaki mıknatısla taşların düzenli kalmasını sağlar. Mıknatıslar tek başlarına büyüleyici oyuncaklar haline gelir ve manyetik ilkeleri açıkça gösterirler.
Banka ve Kredi Kartları
Cüzdanınızdaki banka kartlarının arkasında koyu renkli manyetik şeritler bulunur. Bu şeritler hesap numarası ve isim gibi veri kodlarını içerir. Kart bir mağazada okutulduğunda okuyucudaki elektronik bir cihaz manyetik kodları algılayıp kelime ve sayıya dönüştürür. Veri şeridinin manyetizması nispeten zayıftır ve bu yüzden güçlü mıknatıslarla temas ettiğinde zarar görebilir ya da üstündeki veriler silinebilir
Günlük hayatınızda pek çok kez mıknatıslarla temas edersiniz. Basit oyuncaklar, bilgisayarlar, kredi kartları, MRI cihazları ve iş makineleri dahil olmak üzere çok çeşitli cihazlarda bulunurlar. Mıknatıslar güçlükle görülebilen lekelerden tonlarca ağırlığa varana kadar çeşitli boyutlardadır. Bazıları açıkça görülebildiği halde büyük kısmı genellikle ev aletlerinin, diğer tıbbi ve ticari eşyaların içinde gizli halde sessizce ve görünmeden işlerini yaparlar.
Bilgisayarlar ve Elektronik Aletler
Birçok bilgisayar, verileri sabit diskte depolamak için mıknatıs kullanır. Mıknatıslar daha sonra bilgisayar verilerini temsil eden segmentlerde bir sabit disk üzerindeki manyetik malzemenin yönünü değiştirir. Daha sonra bilgisayarlar verileri “okumak” için manyetik malzemenin her bir bölümünün yönünü okur. Bilgisayarlarda, televizyonlarda ve radyolardaki küçük hoparlörlerde de mıknatıs bulunur. Hoparlörün içinde bir tel bobin, bir mıknatıs, elektronik sinyalleri ses titreşimlerine dönüştürür.
Elektrik Gücü ve Diğer Endüstriler
Mıknatıslar endüstriyel dünyada çok fazla yarar sağlamaktadır. Elektrik jeneratörlerindeki mıknatıslar mekanik enerjiyi elektriğe dönüştürürken bazı motorlar da elektriği mekanik enerjiye dönüştürmek için mıknatısları kullanır. Geri dönüşümde, vinçlerdeki elektromıknatıslar mekanik kimisi binlerce kilo ağırlığındaki büyük metal parçalarını tutar ve taşır. Madenlerde yararlı metalik cevherleri ezilmiş kayalardan ayırmak için manyetik ayırma makineleri kullanılır. Gıda işlemede mıknatıslar küçük metal parçalarını tahıllardan ve diğer yiyeceklerden çıkarmak için kullanılır. Çiftçiler, ineklerin tarlada yediği metal parçalarını yakalamak için mıknatıs kullanır. İnek yemle birlikte mıknatısı yutar ve mıknatıs hayvanın sindirim sisteminden geçerken metal parçalarını yakalar.
Sağlık ve Tıp
Mıknatıslar, Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) gibi tıbbi cihazlarda bulunur. MRI’ler kemikler, iç organlar ve dokuların ayrıntılı bir resmini oluşturmak üzere radara benzer radyo sinyali oluşturacak güçlü manyetik alanlar kullanır. Bir MRI mıknatısı sıradan mutfak manyetlerinden binlerce kat daha güçlü, son derece kuvvetli bir mıknatıstır. Mıknatıslar, kanseri tedavi etmek için de kullanılmaktadır. Doktor, kanserli bölgeye manyetik olarak hassas bir sıvı enjekte eder ve vücutta ısı üretmek için güçlü bir mıknatıs kullanır. Isı sağlıklı organlar zarar vermeden kanser hücrelerini öldürür.
Evde
Açıkça görülmese de pek çok evde mıknatıs bulunur. Buzdolabı üstündeki kağıt tutucu mıknatıslar, şişe açacakları ve buzdolabı kapağındaki diğer küçük nesneler gibi. Cep pusulası kuzeyi gösteren bir manyetik iğne bulundurur. Kredi kartının arkasındaki manyetik şerit bilgisayarların sabit diskleri gibi verileri depolar. Elektrikli süpürgeler, blenderler ve yıkama makinelerinin içindeki elektrik motorları manyetik ilkeler göre çalışırlar. Mıknatıslar telefonlarda, kapı zillerinde, duş perdelerinde ve çocuk oyuncaklarında bulunmaktadır.
Mıknatıslar verileri yok edebilir. Bu durum disketler ve bazı çok eski sabit dürücüler için doğru olsa da teyp kasetleri ve CD’ler gibi müzik araçları için de doğru olup olmadığını merak edebilirsiniz. Disketler manyetik kuvvete karşı dayanıksızdı, çünkü veriler manyetik olarak düzenlenmişti. Bu nedenle mıknatısların diğer ortamlar üzerindeki etkisini anlamak için bunların nasıl çalıştığını anlamak gerekir.
Teyp Kasetleri Nasıl Çalışır?
Kasetin içindeki bant, küçük manyetik parçacıkları belirli bir şekilde düzenleyerek bilgileri depolar. Bant, teyp çalardaki manyetik mil kafalarına dokunduğunda hareket eder ve ses olarak yorumlanan bir elektromanyetik darbeye neden olur. Burada dikkat edilmesi gereken husus kasetlerin esasında manyetik parçacıkların düzenlenmesi ve yorumlanması ile kaydedilip oynatıldığıdır.
Mıknatısı Kasetler Üstündeki Etkisi
Kasetlerin manyetik yapısı, güçlü mıknatıslar tarafından derin bir şekilde tahrip edilebilir hatta kimi zaman kasetler silinebilir. Standart seramik buzdolabı mıknatısı bile doğrudan yaklaştırılırsa, kasete zarar vermeye yetecek kadar güçlüdür. Bu nedenle nadir bulunan toprak mıknatıs koleksiyonunuzu ve 80’lerden kalma dans kasetleri koleksiyonunu evin birbirinden uzak köşelerinde tutmak doğru olacaktır.
CD’ler Nasıl Çalışır?
CD çalmak için lazer kullanılır. CD yüzeyindeki küçük oluklar, bu olukları okuması için kullanılan lazer tarafından tanınır. CD çalar bunları yorumlar ve sese dönüştürür. Bizim açımızdan CD ile kaset arasındaki fark, cd kaydında ya da çalınırken mıknatısların kullanılmıyor olmasıdır.
Mıknatısların CD Üzerindeki Etkisi
Mıknatısların CD’ler üstünde etkisi yoktur. CD’nin metal yüzeyi bir mıknatısla çekilebilirken disk manyetik olarak düzenlenmediği için üstündeki veriler zarar görmez. Güçlü bir mıknatıs tarafından çekilen CD üstünde çizik oluşabilir ve bu da veride hasara yol açabilir ama buna veriler üstünde manyetik etki diye yorum yapmak yanlış olacaktır. CD koleksiyonunu manyetik alan korumalı olarak düşünebilirsiniz.
Her türlü mıknatıs ihtiyacınız için www. miknatismarket.com.tr adresini ziyaret edebilir dilediğiniz ölçüyü sipariş verebilirsiniz.